newwoman.gr

Τι είναι η μαιευτική βία;

Με απλά λόγια, η μαιευτική βία περιγράφει κάθε μορφή κακοποίησης, παραμέλησης ή ασέβειας που βιώνει μια γυναίκα από το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό κατά την εγκυμοσύνη, τον τοκετό ή τη λοχεία. Συχνά ασκείται από γιατρούς, μαίες ή άλλους επαγγελματίες υγείας — πολλές φορές μάλιστα χωρίς καν να το συνειδητοποιούν οι ίδιοι.

Δεν πρόκειται πάντα για "κακές προθέσεις". Πρόκειται όμως για μια βαθιά πατριαρχική κουλτούρα στην ιατρική πράξη, όπου η γυναίκα δεν αντιμετωπίζεται ως άνθρωπος με δικαιώματα και φωνή, αλλά ως "σώμα προς διαχείριση".

Πώς εκδηλώνεται;

Η μαιευτική βία μπορεί να πάρει πολλές μορφές, όπως:

• Παρεμβάσεις χωρίς συγκατάθεση (τομή περινέου, καισαρική, πρόκληση τοκετού).
• Υποτιμητικά ή επιθετικά σχόλια (“μη φωνάζεις”, “αν δεν συνεργαστείς, θα κάνεις κακό στο παιδί σου”).
• Άρνηση για παρουσία συνοδού στον τοκετό.
• Αποκλεισμός της γυναίκας από τις αποφάσεις για το σώμα και τον τοκετό της.
• Αγνόηση της ανάγκης για ανακούφιση του πόνου.
• Παραβίαση της ιδιωτικότητας ή της αξιοπρέπειας της γυναίκας.

Πολλές φορές η βία είναι “κανονικοποιημένη”: οι γυναίκες έχουν μάθει να μην αμφισβητούν τις ιατρικές πρακτικές, ακόμα κι όταν νιώθουν ότι κάτι δεν πάει καλά.

Γιατί έχει σημασία να μιλήσουμε για αυτό;

Γιατί η σιωπή διαιωνίζει τη βία. Πολλές γυναίκες βγαίνουν από τον τοκετό τραυματισμένες — όχι από τις ωδίνες, αλλά από τον τρόπο που τις φέρθηκαν. Κάποιες νιώθουν ντροπή, ενοχή, ακόμα και αποξένωση από το ίδιο τους το παιδί. Άλλες παλεύουν με μετατραυματικό στρες, επιλόχεια κατάθλιψη ή φόβο να ξαναγεννήσουν.

Το να αναγνωρίζουμε την μαιευτική βία είναι πράξη φεμινιστική, ανθρωπιστική και πολιτική. Είναι τρόπος να ξαναπάρουν οι γυναίκες τον έλεγχο της γέννας τους.

Τι ισχύει στην Ελλάδα;

Η Ελλάδα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά καισαρικών στην Ευρώπη, συχνά χωρίς ιατρική ένδειξη. Πολλές γυναίκες δεν ενημερώνονται σωστά, ούτε συμμετέχουν στις αποφάσεις για το σώμα τους. Ο φυσιολογικός τοκετός συχνά υπονομεύεται από ένα ιατρικοποιημένο σύστημα που δεν σέβεται τη φυσική διαδικασία της γέννας.

Παράλληλα, δεν υπάρχει ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο για την αναγνώριση και αντιμετώπιση της μαιευτικής βίας στη χώρα μας. Ωστόσο, ολοένα και περισσότερες γυναίκες μιλούν —σε blogs, social media, συλλογικότητες— και απαιτούν αλλαγή.

Πώς μπορούμε να προστατευτούμε;

• Ενημέρωση: Μάθε για τα δικαιώματά σου στον τοκετό. Ζήτησε να σου εξηγούνται οι διαδικασίες και πες "όχι" όταν κάτι δεν σε βρίσκει σύμφωνη.
• Συνοδός επιλογής: Έχεις δικαίωμα να έχεις δίπλα σου τον άνθρωπο που επιθυμείς.
• Επιλογή επαγγελματιών: Βρες μαίες και γιατρούς που στηρίζουν τον σεβασμό και τη φυσικότητα του τοκετού.
• Μίλησε: Αν ένιωσες κακοποίηση, μη νιώθεις ότι “δεν έχεις λόγο να παραπονιέσαι επειδή το παιδί είναι καλά”. Εσύ έχεις σημασία.

Η μαιευτική βία δεν είναι "ένα κακό περιστατικό". Είναι συστημική. Και όσο δεν την αναγνωρίζουμε, συνεχίζεται. Ήρθε η ώρα να απαιτήσουμε γέννες με σεβασμό, αξιοπρέπεια και ελευθερία. Η εμπειρία της γέννας αξίζει να είναι θεραπευτική, όχι τραυματική.

Μίλα. Διεκδίκησε. Σπάσε τον κύκλο.