Δημογραφική κρίση χωρίς προηγούμενο
Η Ιταλία βιώνει μια από τις σοβαρότερες δημογραφικές κρίσεις στην Ευρώπη. Το ποσοστό γονιμότητας στη χώρα έχει πέσει στο ιστορικό χαμηλό του 1,18 παιδιού ανά γυναίκα, με το 2024 να καταγράφει τις λιγότερες γεννήσεις από το 1952.
Απέναντι σε αυτή την τάση, η περιφέρεια της Απουλίας αποφάσισε να χρηματοδοτήσει την κατάψυξη ωαρίων για νέες γυναίκες που θέλουν να διατηρήσουν το δικαίωμά τους στη μητρότητα αργότερα, με στόχο τη μελλοντική αύξηση γεννήσεων.
Τι προβλέπει το μέτρο
Το πρόγραμμα καλύπτει μέχρι 3.000 ευρώ ανά γυναίκα και χρηματοδοτείται με συνολικό προϋπολογισμό 900.000 ευρώ. Στόχος είναι να δοθεί σε γυναίκες 27–37 ετών, με χαμηλό εισόδημα, η δυνατότητα να καταψύξουν τα ωάριά τους για μελλοντική χρήση, χωρίς απαραίτητα να υπάρχει ιατρικός λόγος.
Ωστόσο, η χρήση των ωαρίων —σύμφωνα με την ιταλική νομοθεσία— επιτρέπεται μόνο σε ετεροφυλόφιλα παντρεμένα ζευγάρια, γεγονός που έχει προκαλέσει αντιδράσεις από οργανώσεις υπέρ των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ και των ανύπαντρων γυναικών.
Παράλληλες πρωτοβουλίες
Η κυβέρνηση της πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι υποστηρίζει ανάλογες δράσεις σε εθνικό επίπεδο. Πρόσφατα ανακοίνωσε τη χρηματοδότηση τριετούς εκστρατείας με 3,5 εκατομμύρια ευρώ, προκειμένου να ενθαρρύνει νεαρές γυναίκες να κάνουν εξετάσεις για την εκτίμηση του ωοθηκικού τους αποθέματος, ώστε να γνωρίζουν καλύτερα τη γονιμότητά τους.
Αντιδράσεις & προβληματισμοί
Παρά τη φαινομενικά καινοτόμα φύση της πολιτικής, πολλοί ειδικοί και κοινωνικοί φορείς εκφράζουν σκεπτικισμό. Επισημαίνουν πως τέτοια μέτρα δεν αγγίζουν τις δομικές αιτίες της υπογεννητικότητας, όπως:
- η οικονομική ανασφάλεια των νέων,
- η έλλειψη στήριξης για τις εργαζόμενες μητέρες,
- οι υψηλές τιμές ακινήτων και
- η ανυπαρξία επαρκών κοινωνικών παροχών.
Όπως σχολιάζουν ειδικοί σε δηλώσεις τους στον διεθνή τύπο:
«Αν δεν υποστηρίξεις ουσιαστικά τους νέους οικονομικά και επαγγελματικά, καμία επιδότηση κατάψυξης ωαρίων δεν θα λύσει το πρόβλημα.»
Το μέτρο της Απουλίας είναι το πρώτο του είδους στην Ιταλία που χρηματοδοτεί τη λεγόμενη "κοινωνική κατάψυξη ωαρίων". Ενισχύει τη συζήτηση για τη γονιμότητα, αλλά και τη θέση των γυναικών απέναντι στον χρόνο και τις αναπαραγωγικές τους επιλογές.
Παρά τα όρια και τους αποκλεισμούς που επιβάλλει η ιταλική νομοθεσία, το βήμα αυτό θέτει τη βάση για έναν αναγκαίο διάλογο: πώς μπορεί μια χώρα να υποστηρίξει τη μητρότητα, όχι μόνο βιολογικά, αλλά και κοινωνικά.