newwoman.gr

 Σε κάθε περίπτωση, όπως μας εξηγεί ο αγγειοχειρουργός,κ. Απόστολος Σαλίβερος , θα πρέπει να λαμβάνει χώρα έγκαιρα η διάγνωσή τους, ώστε να αποφεύγεται ο κίνδυνος της θρόμβωσης, η οποία αν προχωρήσει προς τω εν τω βάθει δίκτυο μπορεί να γίνει απειλητική για τη ζωή του ασθενούς. Παράλληλα, ο ειδικός μας ενημερώνει για το σύγχρονο «οπλοστάσιο» των θεραπευτικών επιλογών που πλέον εγγυώνται μια αναίμακτη και ανώδυνη αντιμετώπιση του προβλήματος.

Ποιος είναι ένας σύντομος ορισμός των κιρσών;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) ορίζει ως κιρσούς την σακκοειδή διάταση των φλεβών που μπορεί να έχει ελικοειδή πορεία ή και όχι, ενώ η Ελληνική Φλεβολογική Εταιρία ονομάζει κιρσό την διάταση και ανεπάρκεια μιας επιφανειακής φλέβας των κάτω άκρων. Οι κιρσοί είναι διατεταμένες φλέβες στα πόδια (αλλά υπάρχουν και αλλού όπως στον οισοφάγο, στην μήτρα, στον πρωκτό, στους όρχεις). Οι πιο συνηθισμένοι κιρσοί είναι οι αιμορροΐδες και οι κιρσοί στα κάτω άκρα. Αιτία των κιρσών είναι η ανεπάρκεια των βαλβίδων των φλεβών. Έτσι, το αίμα παλινδρομεί προς τα κάτω και φουσκώνει τις φλέβες που συνήθως φαίνονται με το μάτι σαν σταφύλια, εξ ου και ο διεθνής όρος varicosities από το λατινικό varix (tortuous,dilated). Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται από τον 14ο αιώνα. Οι κιρσοί περιγράφονται ήδη από τον Αιγυπτιακό πάπυρο του Ebers (1550 πΧ) και τον Ιπποκράτη.

Υπάρχουν κάποια σημάδια σε ποιο νεανικά χρόνια που δείχνουν πως θα εμφανιστεί φλεβικό πρόβλημα;

Σε νεαρή ηλικία μπορεί να μην καταλάβει ο ασθενής ότι βρίσκεται στο αρχικό στάδιο μιας φλεβικής ανεπάρκειας γιατί συνήθως οι νέοι έχουν έντονη δραστηριότητα και φυσιολογικό βάρος.Υπάρχουν όμως, νέοι άνθρωποι που παρουσιάζουν κάποια σημάδια ανεπάρκειας, αλλά δεν τους δίνουν σημασία. Η παρουσία ευρυαγγειών στο δέρμα των ποδιών μπορεί να είναι ένα αρχικό σημάδι ανεπάρκειας. Μετά από έντονη ορθοστασία μπορεί να πρήζονται ελαφρά τα πόδια κυρίως στους αστραγάλους ή να νιώθει ο ασθενής τα πόδια ή το ένα πόδι βαρύ κουρασμένο, αλλά συνήθως το αποδίδει στην κουραστική δουλειά. Επίσης, μπορεί να αρχίζει να φαίνεται ένας ή και παραπάνω κιρσοί (μικρά εξογκώματα στα πόδια), αλλά να τα παραβλέπουν ή να τα ονομάζουν αυθαίρετα ως λιπώματα. Ένα άλλο σημάδι σε νεαρές γυναίκες είναι το πρήξιμο των ποδιών στην έμμηνο ρύση.

Ποιο φύλο “προτιμούν” οι κιρσοί και για ποιο λόγο;

Υπάρχουν κάποιοι ειδικοί λόγοι που οι κιρσοί είναι συχνότεροι στο γυναικείο φύλο καισυγκεκριμένα ο αριθμός γυναικών με κιρσούς είναι διπλάσιος των ανδρών. Οι κιρσοί έχουν σχέση με ορμονικούς παράγοντες και φαίνεται ότι το ορμονολογικό προφίλ των γυναικών τόσο με τον μηνιαίο κύκλο όσο και με τις εγκυμοσύνες προδιαθέτει στην εμφάνισή τους. Η εγκυμοσύνη εκτός από ορμονικές διαταραχές προκαλεί και “μηχανικές” δυσκολίες στην απορροή του σκέλους αφού μεγαλώνοντας το έμβρυο αρχίζει και πιέζει τις φλέβες της κάτω κοιλιάς και δυσκολεύει την ροή σε αυτές. Επίσης, μπορεί να υπάρχει και γενετική προδιάθεση σε μεγαλύτερο βαθμό στις γυναίκες.

Ποιοι παράγοντες ευνοούν την εμφάνισή τους;

Η εμφάνιση των κιρσών αποδίδεται σε πολλούς μηχανισμούς που χωρίζονται σε δύο γενικές κατηγορίες: πρωτοπαθείς και δευτεροπαθείς. Στην ιατρική όταν λέμε πρωτοπαθής αιτία εννοούμε ότι στην ουσία δεν γνωρίζουμε ακριβώς τον μηχανισμό που προκαλεί την πάθηση και συνήθως πρόκειται για γενετική προδιάθεση (για παράδειγμα αν ο πατέρας σας έχει κιρσούς μπορεί να
αποκτήσετε και εσείς επειδή μάλλον κληρονομήσατε ένα γονίδιο για ελαττωματικές φλεβικές βαλβίδες το οποίο όμως δεν το γνωρίζουμε ακόμη). Στις δευτεροπαθείς αιτίες μπαίνουν όλα εκείνα που γνωρίζουμε ότι προκαλούν κιρσούς για παράδειγμα, η ορθοστασία προκαλεί χρόνια “κόπωση” στις βαλβίδες και τελικά αυτές χαλαρώνουν και έχουν ανεπάρκεια.

Έτσι, ξέρουμε ότι επαγγέλματα που έχουν μέγιστη ορθοστασία και ακινησία όπως κομμώτριες, φουρνάρηδες, σερβιτόροι, ταμίες κ.λπ. έχουν σε πολύ μεγάλο ποσοστό κιρσούς. Άλλες δευτεροπαθείς αιτίες κιρσών είναι η μεγάλη ηλικία, το υπερβολικό σωματικό βάρος και η μεγάλη απώλεια κιλών, η υπερβολική άσκηση με βάρη, οι ορμονικές διαταραχές, η εγκυμοσύνη, τα τραύμα, η θρόμβωση, η υπερβολική έκθεση στον ήλιο ή σε θερμότητα, ακόμη και το σταυροπόδι ενοχοποιείται για βλάβη στις βαλβίδες.

Στην περίπτωση της εγκυμοσύνης γιατί εμφανίζονται κιρσοί;

Η εγκυμοσύνη στις γυναίκες προκαλεί δύο σημαντικές αλλαγές. Αλλαγή πρώτη: ορμόνες.
Αλλάζουν οι ορμόνες για να γίνει το περιβάλλον που θα μεγαλώσει το έμβρυο κατάλληλο για αυτό- για παράδειγμα εκτός των άλλων το αίμα στην εγκυμονούσα πήζει πιο εύκολα ώστε να προληφθούν τυχόν αιμορραγίες από την σύνδεση πλακούντα - μήτρας. Βέβαια αυτό έχει και την αρνητική του πλευρά ότι μπορεί να γίνει πιο εύκολα μια θρόμβωση. Ένα από τα αρνητικά των αλλαγών στις ορμόνες είναι και η εμφάνιση κιρσών (σαν να χαλαρώνουν τα τοιχώματα της φλέβας και τελικά “ξεχειλώνουν” δημιουργώντας κιρσούς).

Αλλαγή δεύτερη: το έμβρυο μεγαλώνοντας καταλαμβάνει μεγάλο χώρο στην κοιλιά και όλα τα όργανα πιέζονται συμπεριλαμβανομένων και των μεγάλων φλεβών τις κοιλιάς. Προσπαθεί λοιπόν, το αίμα να ανέβει προς την καρδιά, αλλά βρίσκει αντίσταση στο δρόμο και πολλές φορές προκαλείται διάταση στις φλέβες με αποτέλεσμα να απομακρύνονται οι γλωχίνες των βαλβίδων και να παρουσιάζεται ανεπάρκεια.

Σε απλά ελληνικά, η εγκυμοσύνη προκαλεί ανεπάρκεια στις φλέβες και μετά τον τοκετό υπάρχουν δύο σενάρια: ή οι βαλβίδες επανέρχονται στην φυσιολογική τους θέση και “περνάει” η ανεπάρκεια και εξαφανίζονται οι κιρσοί ή οι βαλβίδες παραμένουν χαλαρωμένες και η γυναίκα αυτή παρουσιάζει μόνιμη ανεπάρκεια και εμφανίζει κιρσούς.

Τι είναι η θρόμβωση των κιρσών;

Οι κιρσοί είναι φουσκωμένες φλέβες γεμάτες με αίμα που συχνά παραμένει στάσιμο για πολλές ώρες. Κάποια στιγμή και αν υπάρξουν οι κατάλληλες συνθήκες (ακινησία, αυξημένη θερμοκρασία, αφυδάτωση, πίεση εξωτερική όπως από σφιχτό ρούχο) τότε το αίμα πήζει μέσα στους κιρσούς και δημιουργείται ο θρόμβος. Τα συμπτώματα που δημιουργεί είναι τοπικός πόνος στους κιρσούς, οι οποίοι γίνονται κόκκινοι σε χρώμα και σκληροί. Άρα αν έχουμε κιρσούς και ξαφνικά γίνουν σκληροί και κόκκινοι και πονάνε όταν τους αγγίζουμε τότε αναζητούμε ιατρική βοήθεια, γιατί ξεκίνησε θρόμβωση και αν αυτή προχωρήσει προς τω εν τω βάθει δίκτυο τότε μπορεί να γίνει επικίνδυνη για τον ασθενή.

Πώς γίνεται η διάγνωση των κιρσών;

Οι κιρσοί συχνά φαίνονται με το μάτι και ο ασθενής το γνωρίζει ότι έχει φουσκωμένες φλέβες στα πόδια, αλλά ίσως δεν έχει μπει στην διαδικασία να το ελέγξει περαιτέρω. Κακώς γίνεται αυτό γιατί η διάγνωση είναι πολύ εύκολη. Εύκολη, φθηνή, ανώδυνη και γρήγορη και αξιόπιστη. Ο ειδικός ιατρός θα πάρει ιστορικό, θα εξετάσει κλινικά τον ασθενή και θα κάνει το απαραίτητο τρίπλεξ που θα θέσει την τελική διάγνωση. Πρόκειται λοιπόν για μια υπόθεση που χρειάζονται συνολικά 20 λεπτά με μισή ώρα και θα έχουμε πλήρη εικόνα για την φλεβική ανεπάρκεια.

Θα ξέρουμε ποιες βαλβίδες ανεπαρκούν προς ποιες φλέβες κατευθύνεται η παλίνδρομος ροή του αίματος, πόσο μεγάλη ή μικρή είναι η ανεπάρκεια, ποιες πιθανές επιπλοκές μπορεί να συμβούν και ποια θεραπεία είναι η πιο κατάλληλη για τον ασθενής μας. Όλες αυτές οι απαντήσεις θα οδηγήσουν τον ιατρό (οι αγγειοχειρουργοί είναι οι ειδικοί ιατροί που ασχολούνται με τις παθήσεις των φλεβών και τις θεραπείες τους) στο να κατασταλάξει σε ποια θεραπεία είναι η πιο κατάλληλη για τον συγκεκριμένο ασθενή.

Ποιες είναι οι θεραπευτικές πρακτικές που μπορούν να εφαρμοστούν;

Η θεραπεία των κιρσών είναι πολυδιάστατη. Σε πολύ αρχικά στάδια είναι συντηρητική. Αλλαγή τρόπου ζωής με λιγότερη ακινησία ή ορθοστασία και περισσότερη άσκηση, περπάτημα, ρύθμιση σωματικού βάρους, χρήση ελαστικής κάλτσας, αποφυγή θερμότητας, χρήση ειδικών αλοιφών και ειδικών φλεβοτονικών φαρμάκων. Όταν η ανεπάρκεια είναι σημαντική και υπάρχουν συμπτώματα ή πιθανότητες επιπλοκών, τότε απαιτείται θεραπεία η οποία ευτυχώς στις μέρες μας είναι πλέον πολύ εύκολη. Παλιότερα κάναμε την γνωστή σαφηνεκτομή, δηλαδή χειρουργική αφαίρεση της φλέβας μια επέμβαση αιματερή που απαιτούσε τομές, είχε μετεγχειρητικό πόνο και γινόταν με γενική νάρκωση.

Σήμερα με την πρόοδο της τεχνολογίας μπορούμε να θεραπεύσουμε τους κιρσούς με αναίμακτες επεμβάσεις, χωρίς νάρκωση, με χρήση laser καυτηριάζουμε και δεν αφαιρούμε πια την φλέβα και με χρήση σκληροθεραπείας αφρού εξαφανίζουμε τους κιρσούς χωρίς τομές. Η θεραπεία είναι εύκολη και ανώδυνη και δεν αξίζει να πάρουμε το ρίσκο μιας θρόμβωσης ή να ζήσουμε μια ζωή με ταλαιπωρία έχοντας βαριά πόδια κουρασμένα- πρήξιμο - κιρσούς ή δερματικές αλλοιώσεις.

Dr. Απόστολος Λ. Σαλίβερος, Αγγειοχειρουργός-Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα  www.fleves.gr, διαφορετικά καλέστε στα τηλ.: 210-9648722 & 6947203123