Πιο συγκεκριμένα, η κα. Μουζάκα μας μιλά για τις τελευταίες εξελίξεις αναφορικά με τα διαθέσιμα εργαλεία έγκαιρης διάγνωσης της νόσου, ενώ παράλληλα μας ενημερώνει για τις σύγχρονες θεραπείες που επιτρέπουν την εξατομικευμένη προσέγγιση κάθε ασθενούς, εξασφαλίζοντας τη θετική έκβαση της νόσου.
Επιβαρυντικοί παράγοντες και πρόληψη
Σήμερα, υπάρχουν αποδεκτοί παράγοντες, οι οποίοι προδιαθέτουν και δημιουργούν καρκίνο του μαστού και υπάρχουν και αποδεδειγμένα μέσα πρόληψης και μη εμφάνισής του.
Στην πρώτη ομάδα των αποδεκτών παραγόντων ανήκουν :
- Η κληρονομικότητα
- Η ηλικία (αυξανομένης της ηλικίας, αυξάνει η πιθανότητα ανάπτυξης του)
- Η καθυστερημένη απόκτηση του πρώτου τέκνου
- Η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή
- Το οινόπνευμα
- Η παχυσαρκία και
- Η μακροχρόνια ψυχική ένταση της γυναίκας
Στη δεύτερη ομάδα, της πρόληψης, ανήκουν:
- Η απόκτηση τέκνου σε νεαρή ηλικία
- Η μη χρήση οινοπνεύματος
- Η αποφυγή της παχυσαρκίας
- Η άθληση
- Η εξωστρέφεια
«Κλειδί» για την επιβίωση των ασθενών η έγκαιρη διάγνωση
Σήμερα, στην επιβίωση της γυναίκας, αλλά και του άνδρα που ανέπτυξε καρκίνο του μαστού, σημαντικότατο ρόλο παίζει η έγκαιρη διάγνωσή του, σε στάδιο υποκλινικό και ιδιαίτερα σε κατάσταση μη διηθητική, όπου εάν διαγνωσθεί σε αρχικό στάδιο, δεν προλαβαίνουν να δημιουργηθούν μεταστάσεις και οι ασθενείς έχουν μεγάλη πιθανότητα επιβίωσης. Σ’ αυτή την έγκαιρη διάγνωση, σημαντικό ρόλο έχει παίξει η χρήση της μαστογραφίας και ιδιαίτερα σήμερα, του πλέον εξειδικευμένου είδους της, της Ψηφιακής Τομοσύνθεσης.
Στον τομέα των Υπερήχων η εξέλιξή τους συνάδει σήμερα με το τρισδιάστατο υπερηχογράφημα και την ελαστογραφία.
Σημαντική βοήθεια στην έγκαιρη διάγνωση προσφέρει και η Μαγνητική Μαστογραφία, η οποία στηρίζεται στην αυξημένη μεταβολική δραστηριότητα της περιοχής στην οποία αναπτύχθηκε ο καρκίνος.
Σημαντικό ρόλο στην ιστολογική ταυτοποίηση του παθολογικού ευρήματος σήμερα έχει και η core-biopsy, δηλαδή η βιοψία με χονδρή βελόνη.
Θεραπευτική αντιμετώπιση
Στη Χειρουργική αντιμετώπιση, η τάση είναι συντηρητικότερες χειρουργικές επεμβάσεις. Για να επιτευχθεί όμως αυτό, θα πρέπει η γυναίκα να προσέρχεται έγκαιρα στον ιατρό της.
Σήμερα είναι γνωστό, από επιστημονικές μελέτες των τελευταίων ετών, ότι ο καρκίνος του μαστού, ακόμη και του ιδίου ιστολογικού τύπου και του ιδίου σταδίου, μπορεί να έχει διαφορετική συμπεριφορά από ασθενή σε ασθενή και για τον λόγο αυτό, οι ασθενείς να πρέπει να υποβληθούν σε διαφορετική θεραπεία. Άρα, πρέπει να γίνεται κατανοητό ότι η κάθε ασθενής θα πρέπει να αντιμετωπίζεται εξατομικευμένα.
Στη θεραπευτική φαρέτρα σήμερα από ότι φαίνεται, η χημειοθεραπεία χάνει τη δύναμή της και τη θέση της παίρνει η στοχεύουσα θεραπεία και η ανοσοθεραπεία. Σ’ αυτό έχει βοηθήσει πολύ η ανάλυση του μοριακού προφίλ κάθε όγκου της κάθε ασθενούς, που μπορεί να επιτευχθεί με τα σύγχρονα εργαλεία ανάλυσης που διαθέτουμε. Μπορούμε δηλαδή, εύκολα και με ανεκτό σχετικά κόστος, να αναλύσουμε τα γονίδια της κάθε ασθενούς με καρκίνο του μαστού και να προσδιορίσουμε υπεύθυνα την αιτία που προκάλεσε την ανάπτυξη του συγκεκριμένου καρκίνου. Δηλαδή, τη βασική μετάλλαξη που οδήγησε στην καρκινογένεση.
Μαζί με την ανάλυση των γονιδίων και η στοχεύουσα θεραπεία, έχουν λάβει σημαντική θέση στη θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού και έχουν δώσει αποτελέσματα τα οποία δεν μπορούσε να φανταστεί κανένας Ογκολόγος.
Τι περιλαμβάνει η φαρέτρα της ιατρικής για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού
Θα πρέπει όμως, πάντα να γνωρίζουμε ότι τα καίρια μηνύματα της επιστήμης για τον καρκίνο του μαστού σήμερα, συνοψίζονται σε: α) πρωτογενή πρόληψη, δηλαδή αποτροπή της ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, β) δευτερογενή πρόληψη που επιτυγχάνεται με την έγκαιρη διάγνωση και διαπιστώνει τον καρκίνο του μαστού σε αρχικό στάδιο και πολλές φορές οδηγεί στην ίασή του, γ) η συντηρητικότερη χειρουργική αντιμετώπιση, όπου η κατάσταση το επιτρέπει, δ) οι νέες καινοτόμες εξατομικευμένες θεραπείες που σώζουν όλο και περισσότερες γυναίκες και ε) η παρέμβαση των πλαστικών χειρουργών και η αποκατάσταση του εξαιρεθέντος μαστού.
Τέλος, όπως γνωρίζετε είναι μεγάλη και η συμβολή της Ακτινοθεραπείας και στις αρχόμενες ακόμη περιπτώσεις ως συμπληρωματική προληπτική θεραπεία, όπου δηλαδή γίνεται συντηρητική χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού και δεν αφαιρείται ο μαστός, αλλά αποστειρώνεται το εναπομείναν τμήμα του. Επίσης, το ίδιο ισχύει και για τις προχωρημένες καταστάσεις, θεραπευτικά. Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να αναφερθώ στον σημαντικό ρόλο που έχει παίξει σήμερα, ιδιαίτερα για την Ελλάδα, η δυνατότητα συντόμευσης της διάρκειας της Ακτινοθεραπείας με διάφορους τρόπους, όπου αντί π.χ. για 30 ημέρες θεραπείας, η θεραπεία να μπορεί να ολοκληρωθεί σε 10 με 15 μέρες. Αυτό για την Ελλάδα έχει μεγάλη σημασία, για τις γυναίκες που διαμένουν σε απομακρυσμένες ορεινές ή νησιωτικές περιοχές και χρειάζονται να γυρίσουν στην οικογένειά, στην εργασία τους ή και σε ηλικιωμένους. Σήμερα, η ακτινοθεραπεία μπορεί να εκτελεστεί και διεγχειρητικά.
Τέλος, όταν η Ακτινοθεραπεία αφορά τον αριστερό μαστό, θα πρέπει να ληφθεί πρόνοια για την ασφάλεια και την προστασία της καρδιάς.
Δρ Λυδία Ιωαννίδου-Μουζάκα
ε. Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών
Χειρουργός–Γυναικολόγος, Μαστολόγος-Ογκολόγος
Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας
Μάθετε περισσότερα: https://mastologos.gr/ και στο 210 77 71 246